16 september 2010. Het staat zwart op wit in De Standaard: de keizerspinguïn sterft uit. Interessant? Onverantwoord en wellicht toch volledig onomkeerbaar.

Hij is een van de grootste en mooiste vogels ter wereld. Het dier leeft ver verwijderd van de menselijke beschaving, aan de ijskoude onderkant van de aarde. Het is de opwarming van het klimaat die het treurige lot van de keizer onder de achttien verschillende pinguïnsoorten bepaalt. Het leefgebied van de 120 centimeter lange en een dikke 40 kilo wegende vogel smelt onheilspellend snel. Het uitbroeden van het ei in de Antarctische winter en het grootbrengen van het jong is zo'n delicaat proces dat verstoring van het milieu fatale gevolgen heeft.

Van de keizerspinguïn zijn er nog nooit zo veel geteld. Met satellieten brengen onderzoekers hun lot in kaart. Peter Fretwell en Phil Trathan van de British Antarctic Survey brengen in hun studie penguins from space 43 kolonies van keizerspinguïns op Antarctica in kaart. Met satellietfoto’s zochten ze naar gebieden met karakteristieke bruine poepsporen in deze meestal witte wereld van Antarctica. Fretwell en Trathan tellen nog, maar elke kolonie zou tussen de 200.000 tot 300.000 broedparen tellen.

De Franse ecologe Stéphanie Jenouvrier voorspelt echter dat de koningspinguïn nog deze eeuw uitsterft. Als eerste linkt ze cijfers van de tellingen aan wetenschappelijke klimaatonderzoeken. Volgens Jenouvrier gaat de gedragsverandering van de vogel veel langzamer dan de snelheid waarmee de opwarming van de aarde zich voltrekt. De grootste pinguïn wacht volgens haar hetzelfde lot als de reuzenalk (de 'pinguïn' van het noordelijk halfrond), en de beter bekende dodo, die ruim 300 jaar geleden op Mauritius voor het laatst werd waargenomen. Allemaal vogels die het vliegen verleerden.

Smelten van zee-ijs betekent voor de keizerspinguïn immers niet alleen het verlies van zijn woongebied, maar het verstoort ook de voedselketen. Onder het ijs groeien algen die worden gegeten door krill, kleine garnaaltjes. Vissen eten krill en de pinguïns leven van beide diersoorten. Door het smelten van het ijs komen bovendien de net geboren pinguïns al in zee terecht, terwijl hun verenkleed nog niet waterdicht is. Daardoor sterven ze.

Volgens Frans onderzoek nam, tussen 1972 en 1982, als gevolg van een plotselinge stijging van de temperatuur de hoeveelheid ijs zodanig af dat de populatie van de keizerspinguïns werd gehalveerd. Volgens modellen van het klimaatpanel van de Verenigde Naties zal het smelten van het ijs zich de komende jaren nog sneller voltrekken. De kans op een dramatische afname van de populatie, met meer dan 95 procent, bedraagt tussen de 40 à 80 procent. De nog meer zuidelijke kolonies keizerspinguïns, zoals in de Ross-ijszee, zijn nog stabiel, maar ook daar zal opwarming volgens Jenouvrier straks haar tol eisen.

(Bron: Marcel Haenen - De Standaard 26 september 2010)

Antarctica exploratiereizen vertrekken door de regel vanuit Punta Arenas in Chili. Atlas Reizen heeft hier zeer goede ervaringen in. Contacteer Bert Uyttenbroeck voor concrete informatie en voor een expeditie naar dit machtige gebied, geheel op jouw maat.